Λάο-Τσε: Η ποίηση της Εράσμιας Ζωής
Σύμφωνα με την κινέζικη παράδοση, ο Λάο Τσε (γέρος σοφός) γεννήθηκε στην Κίνα γύρω στο 600 π.Χ. Ήταν σύγχρονος του Κομφούκιου, του οποίου το έργο θεωρούσε πρακτική χωρίς ουσία. Το βιβλίο του Ταό Τε Κινγκ (το βιβλίο του μονοπατιού), αναφέρεται σε μια ζωή απαλλαγμένη από εξουσιασμό, ματαιοδοξία, κομπασμό, κτητικότητα, ανταγωνισμό, απληστία, αρπακτικότητα. Προτρέπει σε μια ζωή σύμφωνη με την Φύση, δημιουργική και απαρατήρητη (κάτι που μας θυμίζει το «λάθε βιώσας» του Επίκουρου). Είναι ίσως το μοναδικό βιβλίο που αν και βαθύτατα θρησκευτικό, δεν επικαλείται κανέναν θεό και δεν παραπέμπει σε κανένα τελετουργικό. Η θρησκευτικότητά του έγκειται στον σεβασμό της ζωής και στην μη παραβίασή της. Όλα, προκειμένου να βιώσουμε την εσωτερική αρμονία, χρειάζεται να κυλάνε φυσικά, αβίαστα. Ο Λάο Τσε μιλάει για μια δημιουργική απραξία. Ό,τι έρχεται με αγωνία και προσπάθεια, γεννάει εντάσεις και στο τέλος δυστυχία… Σύμφωνα πάντα με την παράδοση, όταν απηύδησε από την ζωή του με τους ανθρώπους, ο Λάο Τσε αποφάσισε να τελειώσει τις ημέρες του σ’ ένα ερημικό μέρος. Καθ’ οδόν, τον σταμάτησε ένας φύλακας σε μια πύλη της βορειοδυτικής Κίνας και τον έπεισε να καταγράψει τα διδάγματα-ποιήματά του.Ετσι, γράφτηκε το Ταό Τε Κινγκ.
Παραθέτουμε ορισμένα εδάφια από το Ταό Τε Κινγκ του Λάο Τσε:
Σταμάτα προτού ξεχειλίσει.
Το ξυράφι σαν πολυακονίσεις, σύντομα την κόψη του στομώνεις.
Αν σωρό χρυσό και πετράδια συλλέγεις,
ποιος ποτέ θα μπορεί να τα φυλάξει;
Αν τιμές και πλούτη απαιτείς,περίμενε συμφορά.
Αποτέλειωνε τη δουλειά και αποχώρει.
~
Τα πέντε χρώματα τυφλώνουν το μάτι.
Οι πέντε τόνοι κουφαίνουν τ’ αυτί.
Οι πέντε χυμοί ναρκώνουν την γεύση.
Οι αγώνες δρόμου και τα κυνήγια τρελαίνουν το μυαλό.
Τα πολυτελή αντικείμενα αποπλανούν.
Γιαυτό ο συνετός οδηγείται από κείνο που αισθάνεται
κι όχι από αυτό που βλέπει.
Αφήνει τούτο γιά να διαλέξει κείνο.
~
Το απαλότερο πράγμα του κόσμου
Νικά το σκληρότερο πράγμα στον κόσμο.
Το άϋλο εισχωρεί στο αδιαχώρητο.
Γιαυτό γνωρίζω την αξία της απραξίας.
Τη δίχως λόγια διδαχή και δίχως πράξη εργασία
κατανοούν ελάχιστοι.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΦΡΑΓΚΟΥ
Απόδοση εδαφίων στα ελληνικά: Πέτρος Κουρόπουλος (Λάο Τσε, Ταό Τε Κινγκ, Κέδρος, 1999)
pteroen 