Η εκπληκτική περίπτωση του Στήβεν Κρέην
O μυθιστοριογράφος, διηγηματογράφος και ποιητής Στήβεν Κρέην (Stephen Crane, 1871 – 1900) έζησε μια πολύ σύντομη, μποέμικη και περιπετειώδη ζωή και υπήρξε μια μυθική μορφή της αμερικανικής λογοτεχνίας.
Στα 16 του είχε ήδη γράψει αρκετά άρθρα, και στα 17 του ήταν δημοσιογράφος, ενώ πειραματιζόταν με την πεζογραφία και την ποίηση. Το 1893 δημοσίευσε ένα μυθιστόρημα για τη ζωή της εργατικής τάξης Η Μάγκυ των δρόμων (Maggie: A Girl of the Streets), που θεωρείται ως το πρώτο νατουραλιστικό έργο στην αμερικανική λογοτεχνία. Δυο χρόνια αργότερα ακολούθησε το παγκόσμια γνωστό του μυθιστόρημα για τον αμερικανικό εμφύλιο πόλεμο, Το κόκκινο σήμα (The Red Badge of Courage), χωρίς ο Κρέην να έχει την παραμικρή προσωπική εμπειρία από μάχες. Την ίδια χρονιά άρχισε τα ταξίδια, που τον οδήγησαν στο Μεξικό, στην Καραϊβική, σε πολλά μέρη της Ευρώπης και στην Ελλάδα, συχνά με τη δημοσιογραφική ιδιότητα.
Το 1896 ξέσπασε ένα σκάνδαλο λόγω της παρουσίας του ως μάρτυρα σε μια υπόθεση για μια κοπέλα που κατηγορήθηκε για πορνεία: «Αυτό που ξέρω είναι ότι ενόσω ήταν μαζί μου η συμπεριφορά της ήταν έντιμη και ότι η κατηγορία του αστυνομικού είναι ψευδής». Την ίδια χρονιά ανέλαβε την κάλυψη του ισπανοαμερικού πολέμου, ως ανταποκριτής. Πηγαίνοντας προς την Κούβα, το καράβι που τον μετέφερε ναυάγησε, με αποτέλεσμα να περάσει αρκετές μέρες σε μια βάρκα, μια σκληρή εμπειρία που την αποτύπωσε στο διήγημα «Το βαρκάκι» («The Open Boat», 1898). Λίγο αργότερα δημιούργησε σοβαρή σχέση με την «μαντάμ» ενός οίκου ανοχής, την Cora (Cora Ethel Eaton Howarth ή Taylor). Με την Cora έζησε στην Αγγλία, όπου γνώρισε, μεταξύ άλλων, τον Ιωσήφ Κόνραντ (Joseph Conrad).
Τυραννισμένος από μεγάλες οικονομικές δυσκολίες και φυματίωση, ο Κρέην πέθανε σ’ ένα σανατόριο, στην ηλικία των 28. Ήταν ήδη πολύ γνωστός αλλά γρήγορα ξεχάστηκε, για να «ανακαλυφθεί» 20 χρόνια αργότερα.
Τα κύρια θέματά του, η πνευματική κρίση και η κοινωνική απομόνωση, το καινοτόμο πνεύμα, καθώς και το ιδιότυπο ύφος του, άσκησαν μεγάλη επιρροή σε πεζογράφους και ποιητές του 20ου αιώνα., όπως ο Χέμινγουεη (Ernest Hemingway) , οι μοντερνιστές και οι εικονιστές.
Τα διηγήματά του εκδόθηκαν στους τόμους The Little Regiment (1896), The Open Boat and Other Tales of Adventure (1898), Wounds in the Rain: War Stories (1900), Whilomville Stories (1900) κ. α.
Οι ποιητικές συλλογές του είναι: Black Riders and Other Lines (1895 ) και War is Kind (1899). Στην παρούσα ανάρτηση δίνουμε ένα πολύ μικρό δείγμα της πρωτότυπου ποιητικού του έργου.
Σ. Η.
Κόρα και Στήβεν
| |
Από τη συλλογή
Μαύροι Καβαλάρηδες
ΙΙΙ
Στην έρημο
Είδα ένα πλάσμα, γυμνό, κτηνώδες,
Καθόταν καταγής,
Κράταγε στα χέρια του την καρδιά του
Και την έτρωγε.
Είπα, «Είναι καλή, φίλε;»
«Είναι πικρή — πικρή», μου απάντησε∙
«Αλλά μ’ αρέσει
Γιατί είναι πικρή
Και γιατί ‘ναι η καρδιά μου».
XVIII
Στον ουρανό
Κάτι φύλλα χλόης
Στέκονταν μπροστά στο Θεό.
«Τι πράξατε;»
Τότε όλα εκτός από ένα φυλλαράκι
Άρχισαν πρόθυμα να διηγούνται
Τα καλά έργα τους.
Το φυλλαράκι έστεκε λίγο πιο πίσω
Ντροπιασμένο.
Τότε ο Θεός είπε,
«Κι εσύ τι έκανες;»
Το φυλλαράκι απάντησε, «Ω Κύριε
Η μνήμη μου είναι πικρή΄
Γιατί αν έκανα και κανένα καλό
Δεν το θυμάμαι».
Τότε ο Θεός, με όλη Του τη μεγαλοπρέπεια
Σηκώθηκε απ’ το θρόνο Του.
«Ω καλό, μικρό φύλλο χλόης!» είπε.
XXIV
Είδα κάποιον να κυνηγάει τον ορίζοντα∙
Μπροστά ο ορίζοντας, πίσω αυτός, γύρω -γύρω πήγαιναν.
Παραξενεύτηκα∙
Τον πλησίασα.
«Είναι μάταιο αυτό», είπα,
«Ποτέ δε θα μπορέσεις—»
«Λες ψέματα», φώναξε
Και συνέχισε να τρέχει.
XXXI
Πολλοί εργάτες
Χτίζανε ένα τεράστιο σφαιρικό οικοδόμημα
Στην κορυφή ενός βουνού.
Ύστερα κατέβηκαν κάτω στην κοιλάδα
Και γύρισαν να δουν το έργο τους.
«Είναι μεγαλόπρεπο», είπαν∙
Τους άρεσε πολύ.
Άξαφνα, κουνήθηκε:
Κύλησε καταπάνω τους∙
Τους έπνιξε στο αίμα.
Μερικοί όμως πρόλαβαν να σκούξουν.
XXXV
Κάποιος είδε μια σφαίρα
Στον ουρανό∙
Σκαρφάλωσε ψηλά ψηλά,
Την πήρε—
Ήταν πηλός.
Και λοιπόν εδώ είναι το παράξενο:
Όταν ο άντρας γύρισε στη γη
Την ξανακοίταξε
Και να, ήταν χρυσός!
Εδώ είναι το παράξενο:
Ήταν μια χρυσή σφαίρα.
Ναι μα το Θεό, μια χρυσή σφαίρα.
XXXVI
Συνάντησα έναν προφήτη.
Στα χέρια του κρατούσε το βιβλίο της σοφίας.
«Κύριε», του είπα.
«Αφήστε με να διαβάσω».
«Παιδί μου—» πήγε να μιλήσει.
«Κύριε», του είπα,
«Μη με περνάτε για παιδί
Γιατί ξέρω κιόλας πολλά
Απ’ αυτό το βιβλίο.
Ναι, πολλά».
Χαμογέλασε.
Ύστερα άνοιξε το βιβλίο
Και το κράτησε μπροστά μου.—
Παράξενο που τυφλώθηκα στη στιγμή.
LXVII
Ο Θεός κείτονταν νεκρός στον ουρανό∙
Οι άγγελοι τραγούδησαν τον ύμνο μέχρι τέλους∙
Πορφυρά βογγητά στον άνεμο,
Τα φτερά τους έσταξαν,
Αίμα
Έπεσε στη γη.
Βογκώντας, αυτό μαύρισε και
βούλιαξε στα σωθικά της.
Κι από τις μακρινές σπηλιές
Της νεκρής αμαρτίας
Βγήκανε τέρατα
Πελιδνά και λυσσαλέα.
Πάλεψαν άγρια
Για να καταβροχθίσουν τον κόσμο.
Αλλά απ’ όλα τα θλιβερά, ένα το θλιβερότερο—
Τα χέρια μιας γυναίκας
Που προσπάθησαν να προφυλάξουν
Το κεφάλι ενός κοιμισμένου άντρα
Από τα δόντια του τελευταίου τέρατος.
Από τη συλλογή
Ο Πόλεμος Είν’ Ευγενικός
ΧΙΙΙ
Ο στρατολάτης
Βλέποντας το μονοπάτι για την αλήθεια
Έμεινε κατάπληκτος.
Ήταν γεμάτος αγριόχορτα.
«Χα!» έκανε,
«Φαίνεται πως κανείς δεν έχει περάσει από ‘δω
Πολύν καιρό τώρα».
Ύστερα κατάλαβε πως κάθε αγριόχορτο
Ήταν κι ένα κοφτερό μαχαίρι.
«Καλά», μουρμούρισε,
«Το δίχως άλλο
Υπάρχουν κι άλλοι δρόμοι».
ΧΧΙ
Κάποιος είπε στο σύμπαν:
«Σύμπαν, υπάρχω!»
«Όμως», απάντησε το σύμπαν,
«Αυτό δεν μου δημιουργεί
Κανένα αίσθημα υποχρέωσης».
S t e p h e n C r a n e
. . . . . . .
Μ ε τ α φ ρ ά σ ε ι ς έργων τού Στήβεν Κρέην στα ελληνικά: Το κόκκινο σήμα, μετάφραση: Γιάννης Σπανδωνής, Αθήνα, Καλέντης, 1988 – Η Μάγκυ των δρόμων, μετάφραση: Βίκυ Μπόμπολα, Αθήνα, Γράμματα, 1990 – Το βαρκάκι, Αθήνα, Gutenberg, σειρά «Εφηβική λογοτεχνία», 1990. Οι ποιητικές συλλογές του παραμένουν, εξ’ όσων γνωρίζω, αμετάφραστες.
Π Η Γ Ε Σ
– -Crane, Stephen . The Complete Poems of Stephen Crane. Ed. Joseph Katz. 
Ithaca: CU P, 1972.
–Hausdorff, Don, ed. Literature in America: A Century of Expansion. NY: The Free Press /Collier – Macmillan, 1971.
–<http://en.wikipedia.org/wiki/Stephen_Crane>
. . . . . . .
CORA TAYLOR CRANE
Source of images: Florida Photographic Collection
Florida State Archives
Just who was the unidentified lady sitting on the chair in this old Jacksonville photo? Was she Cora Taylor Crane, the town’s most colorful brothel madam? Cora is best known today for having been the consort or common-law wife of literary giant Stephen Crane. A picture of her from 1899 is provided in the upper right-hand corner. Do you notice a strong resemblance between the two women?
[…] One of the most offbeat love affairs in First Coast history involved Cora & Stephen Crane. The author, who penned «The Open Boat» and The Red Badge of Courage, took Cora as his partner during the 1890s. She proved a fascinating character […]
pteroen 
